Wat is een colofon en waarom staat het in een boek?

Wanneer je een boek openslaat, blader je waarschijnlijk snel naar de inhoudsopgave, het eerste hoofdstuk of de flaptekst. Maar heb je ooit stilgestaan bij het colofon? Het klinkt misschien als iets technisch of stoffigs, maar het colofon is eigenlijk een fascinerend onderdeel van het boek — een soort eerbetoon aan de mensen achter de schermen.

Wat is een colofon?

Een colofon is een korte informatieve tekst in een boek waarin vermeld wordt wie betrokken waren bij de totstandkoming ervan. Denk aan de schrijver, redacteur, vormgever, drukker en uitgever. Je vindt het meestal aan het begin of helemaal achterin het boek.

Hoewel het vaak klein van formaat is, is het colofon essentieel. Het is de plek waar eer wordt gegeven aan iedereen die heeft bijgedragen aan het boek. Het is ook waar je praktische gegevens vindt zoals het ISBN-nummer, de drukdatum en soms zelfs informatie over het gebruikte papier of lettertype.

Waarom is het colofon belangrijk?

  1. Transparantie: Het colofon geeft inzicht in wie wat heeft gedaan. Dat is niet alleen handig voor de lezer, maar ook belangrijk voor professionals die met boeken werken, zoals recensenten, bibliothecarissen en boekhandelaren.

  2. Erkenning: Een boek is zelden het werk van één persoon. De redacteur die de zinnen aanscherpte, de vormgever die zorgde voor een aantrekkelijke lay-out, en de drukker die het boek tot leven bracht — ze verdienen allemaal een vermelding.

  3. Copyright en juridische informatie: Het colofon bevat vaak ook de copyrightvermelding, waarmee de rechten van de auteur en uitgever worden vastgelegd. In sommige gevallen staat er ook een disclaimer of auteursrechtelijke waarschuwing.

Wat staat er in een colofon?

Een standaard colofon bevat meestal:

  • Naam van de auteur(s)

  • Titel van het boek

  • Naam van de uitgeverij

  • Omslagontwerp en/of binnenwerk-vormgeving

  • Redactie en correctie

  • Drukkerij en plaats van druk

  • ISBN-nummer

  • Datum van publicatie

  • Eventueel: oplage, type lettertype of papier

Een vergeten stukje boek?

Hoewel veel lezers het colofon overslaan, is het voor de makers van een boek juist een moment van trots. Het is het bewijs dat het boek een gezamenlijke prestatie is. Dus de volgende keer dat je een boek openslaat, neem dan eens een moment om het colofon te lezen — je krijgt er meteen een inkijkje in het ambacht achter de pagina’s.

24 maart 2025 | Laura Schouw